Wat is hyperventilatie en wat kun je ertegen doen?
Een duizelig, ijl gevoel in je hoofd. Het idee dat je bijna geen lucht meer krijgt, alsof je door een rietje aan het ademen bent. Een benauwd gevoel met steken op de borst. Misschien zelfs misselijkheid en gek genoeg meer last van geeuwen, zuchten en boeren?
Zijn deze klachten herkenbaar? Dan heb je mogelijk last van hyperventilatie. Je bent dan te snel aan het ademen.
Een heel vervelend en akelig gevoel, nietwaar? Logisch dus dat je hier vanaf wilt komen. Het kan namelijk een behoorlijk negatieve impact op je leven hebben. In deze blog vertel ik je graag wat hyperventilatie nu precies is en wat je ertegen kunt doen.
De grootste fabels over hyperventilatie
Alhoewel we nog altijd regelmatig horen over het ‘hyperventilatie-syndroom’, is namelijk al in 1996 geconstateerd dat het idee hierachter in feite niet klopt. Dit idee was namelijk dat er iets verkeerd zou gaan met je ademhaling, waardoor je duizelig, misselijk of kortademig wordt.
Als je op een normale manier ademhaalt, komt er lucht in de longen die relatief veel zuurstof bevat en relatief weinig koolstofdioxide. De zuurstof wordt opgenomen in je longen en de koolstofdioxide adem je uit.
Wanneer je nu teveel ademhaalt, komt er veel meer zuurstof binnen dan dat er koolstofioxide binnenkomt. Je lichaam slaat dan alarm omdat de balans verstoord is en dat veroorzaakt allerlei lichamelijke klachten zoals:
- Duizeligheid of een licht gevoel in je hoofd
- Snelle hartslag
- Benauwdheid of kortademigheid
- Tintelingen in je ledematen
- Een gejaagd en angstig gevoel, innerlijke onrust
Mensen die last hadden van een hyperventilatie-aanval, werd dan ook aangeraden om in een zakje te ademen (dit gebeurt jammer genoeg tegenwoordig nog regelmatig). Het idee hierachter is dat je koolstofdioxide uitademt. Als je die in het zakje ademt en vervolgens weer inademt, krijg je dus veel meer koolstofdioxide binnen. Daardoor kon de balans weer hersteld worden dachten ze.
Onderzoek wees uit dat er eigenlijk iets anders aan de hand was.
Het bleek dat mensen die een hyperventilatie-aanval hadden, helemaal geen verstoorde bloedwaarden hadden. Sterker nog, in het zakje blazen kon de symptomen zelfs nog verergeren. Door in het zakje te ademen, adem je namelijk voortdurend bijna alleen nog maar CO2 in, en laat dat nu juist de trigger zijn voor activering van het angstsysteem.
Het gaat dus niet om een tekort aan CO2, maar juist een te veel of een overgevoeligheid aan CO2.
Hyperventilatie is dus geen syndroom of aandoening. Maar wat is het dan wel?
Hyperventilatie als symptoom van een angststoornis
Om hierachter te komen, dienen we het te plaatsen in de context van een angststoornis. En nog meer specifiek, de paniekstoornis. We weten namelijk al dat hyperventilatie ook als een symptoom voorkomt bij de paniekaanval.
Tijdens een angstaanval kom je in een ‘vecht of vlucht’ mechanisme (fight or flight) terecht. Je lichaam zorgt er dan voor dat je in een mum van tijd in staat wordt gesteld om te vechten of te vluchten. Je hart gaat sneller kloppen, de bloedvaten zetten uit, de bloedcirculatie neemt toe. Er wordt dus veel meer zuurstof verbruikt en je longen krijgen daardoor het signaal om meer zuurstof tot zich te nemen. Je hebt dan dus het gevoel alsof je te weinig lucht hebt en je wilt meer inademen. Je gaat dus sneller ademen.
De gedachte dat je geen lucht krijgt, versterkt dus in feite de hyperventilatie. En dan komen we bij het psychologische aspect van hyperventileren. Je gedachten kunnen hyperventilatie creëren, in stand houden en versterken. En hiermee heb je meteen duidelijk waar de oorzaak ligt van dit probleem.
Waarom is dat nu zo belangrijk om te weten?
Omdat deze kennis je veel meer handvatten geeft om hyperventilatie-klachten aan te pakken. Mensen die denken dat ze hyperventilatie hebben, richten zich bijna altijd op het controleren van hun ademhaling. Nu is het zo dat rustiger ademen ervoor kan zorgen dat je minder angstig raakt, dus op zich is dat geen slecht idee. Toch is dit eerder een symptoom gerichte aanpak en is het vaak veel effectiever om de oorzaak ervan aan te pakken. Paniekaanvallen en onjuiste denkpatronen!
Wil jij graag zelfstandig aan jouw hyperventilatieklachten en paniekaanvallen werken? Check dan het online programma.
